Protestantse Gemeente De Stroom te Moordrecht - Gouderak
“Waarom kunst in de kerk voor uw kerk belangrijk is. “
Uit gesprek met de predikant : kunst is waardevol in het raakvlak met geloven. Binnen de protestantse kerken gaat het meestal over het Woord. Woorden die worden gelezen, gepreekt en gebeden, waarin Gods woord doorklinkt. Tegelijkertijd leven we in een beeldcultuur, waarin mensen zelfs zeggen te denken in plaatjes. Waar twee bewegingen samen komen, ontstaat iets prachtigs. De woorden die we krijgen aangereikt, leren ons anders te spreken over wie we zijn. De beelden van een kunstenaar, leren dat er zoveel meer is te zien en te lezen dan we zouden denken.
Kunstexposities
Jaarlijks houden we een KUNST- EXPOSITIE in onze Dorpskerk op de Koningsdag. Een activiteit die door ca. 10-15 kunstenaars in samenwerking met de commissie Vorming &toerusting wordt georganiseerd. Het thema is meestal het jaarthema van de PKN. Er is een vaste groep kunstenaars die dit met passie vormgeven. De kunstenaars ontmoeten elkaar 1 x per maand om elkaar te inspireren en afspraken rond de expositie te maken. We betrekken alle dorpsgenoten erbij door o.a. voor opening van de expositie bij voorkeur een plaatselijk BNr. zoals de burgemeester, een huisarts , of de warme bakker daarvoor te vragen. Op de Koningsdag mogen we gemiddeld tussen de 600 en 800 bezoekers begroeten.
Tijdelijk glas-in-loodraam
In een ander jaar hebben de kunstenaars van de kunstkring, zich laten inspireren door het jaarthema”Waardevol en gratis”. In een half jaar heeft de groep van 18 (semi- professionele en amateurkunstenaars) met elkaar gewerkt aan de verbeeldingen en teksten. Gratia – genade dat wat ons door God gegeven wordt, om niet, gratis, het meest waardevol.
Naast schilderijen, beeldende kunstobjecten en teksten zijn er tijdelijk 3 grote “glas in lood”ramen aangebracht in het koor van onze historische kerk. Deze – ramen- hebben we gemaakt op dik plastic met zijde vloeipapier in een houten frame, wat door de koster voor de ramen werd geplaatst. We gingen steeds met een paar kunstenaars aan de slag, op een stevig stuk plastic van 1,5 meter breed en 5 meter lang. In tekenen , knippen en plakken van het papier, creëerden we momenten uit het kerkelijk geloofsleven en symbolieken.
In de Stille week en Pasen stonden de verbeeldingen van de ramen centraal in de kerkdiensten. Met de beschrijving van de symboliek bij de kerkramen: de gedachtenis, de opstanding en in vrijheid leven. Pas aan ’t eind van het kerkelijk jaar zijn ramen verwijderd, het papier verkleurde en scheurde, maar de herinnering van deze waardevolle samenwerking is gebleven.
vlammende herinnering,
eenzaamheid en kruisiging,
de vrouwen zo betrokken bij Jezus, treuren
maar na 3 uren duisternis werd het licht
het is volbracht……
samen vieren, het brood is gebroken,
de schaal gaat rond, de kan vult de beker
de hemel en aarde omvattende,
vindt zelfs de zwaluw haar huis
de mensen, in de ruimte van genade en vrijheid,
‘t lam, , de engelen en 7 meisjes dansen in ‘t koor
de sterren stralen als het donker is
en de zon verwarmt ieder
‘de Stroom” als teken van een verlichte ster
van God gegeven ,
waardevol en gratis
Kunst en kerk, jaarthema en het delen van kunst
Als kunstenaars wonen we allemaal in ons dorp en komen na de zomer vanaf oktober weer bij elkaar. Op de startzondag wordt het nieuwe jaarthema bekend gemaakt. We brainstormen daarna met elkaar over het thema. Niet alle kunstenaars zijn lid de kerk maar juist daardoor ontstaan er gesprekken. Naast een vaste kern van kunstschilders, keramisten en beeldhouwers komen er soms andere kunstenaars bij en juist dat is waardevol.
Het opzetten van een expositie is eveneens belangrijk. Inmiddels hebben we verplaatsbare wanden die zowel voor schilderijen als ook voor objecten gebruikt kunnen worden. Dat de opening van een expositie een onderdeel is geworden voor het hele dorp en omgeving, wordt ook gestimuleerd door er een BNr uit ons het dorp voor te vragen.
Alle bezoekers hebben vrij entree, er is koffie of thee met iets lekkers. Samen delen, samen bouwen, is een van de jaarthema’s geweest waarin we kinderen maar ook dorpsgenoten hebben betrokken. Dat jaar vroegen we ieder om plastic doppen te sparen en deze in te leveren bij de ingang van de kerk. We sorteerden deze op kleuren en maakten een immens groot bord bij de intree op de Koningsdag expositie..
!!en tot op de dag van vandaag worden doppen nog steeds ingezameld voor het doel KNGF opleiding van hulphonden en blindengeleide honden.
Samen Bouwen, samen werken
een mooie wereld
licht van nemen en geven
elkaar laten weten
ik ga deze weg niet alleen
elkaar laten voelen
we worden gedragen door t licht
gehuld in licht
gekoesterd in licht
om te ervaren
het roerige leven
de strijd
de liefde delen
zodat mensen stralen
in’t licht van liefde
(<< Acryl op doek 80 x 80 cm
Teuneke Beusink)
Kerkdiensten en Kunst
De laatste twee jaar konden de exposities in de Dorpskerk vanwege de Corona Pandemie niet doorgaan. Toch werden er door de vaste kern van kunstenaars geschilderd, werden er objecten gemaakt. enz. En omdat er na enige tijd weer kerkdiensten gehouden werden met de aanwezigheid van ca 30 bezoekers, kreeg de kunst ook weer ruimte in de kerkdienst. In samen werking met de predikant werd een keuze gemaakt uit diverse schilderijen en objecten. In die Pinksterdienst werd door onze predikant een bijzondere verbinding en verdieping gelegd tussen woord /bijbel en beeldende kunst.
De diensten werden online uitgezonden waarbij via de beamer, ieder kunstwerk in beeld kwam. We deelden deze activiteit met de kerken via de Classis nieuwsbrief Zuid-Holland Noord. Veel positieve reacties ontvangen van hen die via de digitale uitzending meekeken.
Beeld ” Vuurvlam”, waarmee de Pinksterdienst door de predikant begon: Met Pinksteren begint de kerk een gezinsdienst. ” En de kerk, dat zijn wij allemaal. Dus als de kerk jarig is zijn wij allemaal jarig! En daarom feliciteer ik jullie allemaal vandaag! Ik wil je wat vertellen over die eerste Pinksterdag ….. 50 dagen na Pasen. De leerlingen van Jezus zitten bij elkaar in een huis. Ze vieren feest. Dankbaar voor de eerste nieuwe oogst van gerst en tarwe. En dankbaar dat ze ooit de Bijbelse boeken van Mozes (de Thora) mochten ontvangen. En dan …. Plotseling begint het ……. te stormen. Gewoon binnen in het huis. En er waren een soort vlammen, als vuurtjes boven hun hoofd (Paaskaars). Net zo als bij dit beeld (mw. Mirjam van Straten) – van selaniet. Mooi hè – zo’n steen? Je kijkt ook je ogen uit –Je kunt er ook zeker een hele grote vlam in zien. Vuur – niet om te verbranden – maar om te verlichten – alles wordt licht. Bijna rood. De kleur van Pinksteren (stola). Kleur van de Geest – HG. De kleur van het vuur. In vuur en vlam staan – Bijna niet te begrijpen, zoals die steen is,………..Pinksteren – vlammen / weten jullie nog een andere manier waarop de Heilige Geest vaak wordt afgebeeld? …… (Ds. R.P.v.d.Plicht, predikant De Stroom te Moordrecht-Gouderak)
De Achtste Dag
Het jaarthema 2021-22 ” van U is de toekomst” Als kunst kring met hoop dat op de Koningsdag 2022 de kunstexpositie weer door kan gaan, zijn alle kunstenaars weer met thema gaan werken.
Het thema is niet voor ieder gemakkelijk, hoe kijk je daar als schilder of beeldhouwer naar. Mijn keuze werd gemengde techniek die je verrassingen doet ervaren, en is dat ook niet de verrassing van de toekomende tijd?
“De achtste dag” het schilderij is in 3D, geschilderd op glas en board. Het werd een doorkijkje naar de poorten van het nieuwe Jeruzalem. waar in het bijbel boek Openbaring over wordt geschreven. Door te schilderen op glas kom je voor verrassingen te staan, ik schilderde aan de achterzijde van het glas en pas bij het omdraaien kwam de voorzijde echt in beeld. Tussen de achter- en voorzijde ontstond een ruimte dat geeft een bijzonder effect. En de titel? Wij kennen zeven dagen …… de toekomst is de achtste dag.
Tips voor andere kunstcommissies
*Gemeente om subsidie vragen – goede ruimte voor expositie – kerkgebouw- of in bijgebouwen
*Inrichting is belangrijk, goede presentatie opbouwen. o.a. met verplaatsbare wanden.
* Muziek : is bij een expositie ook mogelijk, bv. op bepaalde tijden.
* Belangrijk in gesprek gaan; de bezoekers en de kunstenaars.
Vragen aan andere kunstcommissies
* Is er een vaste commissie die zorgt dat er altijd kunst in de kerk hangt?
* Is de kunst altijd aan geloof, bijbel afhankelijk of wil je het soms ook breder zien bij een jaarthema van bv de PKN kerken ?
* Communicatie en publicatie, hoe communiceer je, in eigenkring of breder …flyers enz? Of bv informatie delen via De PKN De Classis – nieuwsbrief van de regio waar de kerk staat.
* Feest van de Geest, rond Pinksteren wordt soms georganiseerd met andere kerken, is of heeft het Platvorm Kunst en Kerk daar ook contacten?
Agaath de Kwaadsteniet
scriba De Stroom, organisator kunstenaars – Kunstkring.
Lid van Stichting kunst en cultuur Zuidplas.